«بووووم!» این بود صدای مُهری که در دادگاه بر برگه های هویت من کوفته شد و در یک آن مرا از یک فرد متاهل به یک مجرد مطلقه تبدیل کرد. مطلقه ای که می بایست خیلی چیزها را دوباره از نو شروع می کرد؛ دوست داشتن را، اعتماد کردن را و یافتن یک شریک دیگر برای ادامه زندگی را.

این ها در طی سال ها برای من که تا حدود زیادی از عهده اکثر مشکلات بعد از جدایی، برآمده ام به قوت خود باقی مانده. انگار همیشه پژواک صدای مهر طلاق، بلندتر از صدای تنهایی های من بوده است. تنهایی برای من یعنی احساس نیاز. گفتم من در زمینه ای توانسته ام مستقل شوم، اما بخش جنسی زندگی که استقلال بردار نیست. با این حال و هوا، راه تامین نیاز من کجاست؟
از آمار تکان دهنده طلاق هم که بگذریم، در دور و اطرافمان زوج های بسیاری را می بینیم که هر یک با داستان خودشان به این پایان تلخ می رسند. صدالبته که این اتفاق آخر دنیا نیست اما این مسئله را هم نمی شود نادیده گرفت که همین اتفاق ناخوشایند، اگر در ابعاد مختلف خود به شکل صحیحی مدیریت نشود، به مرور زمان می تواند مستقیم یا غیرمستقیم پایان دنیا را برای یک فرد، یک خانواده و حتی جامعه رقم بزند.

مدیریت زندگی بعد از طلاق یکی از بحث ها کلیدی است که امروزه به دلیل شیوع این مسئله در دنیا مورد توجه قرار گرفته است. در میان ابعاد گوناگونی که در این زمینه مطرح می شوند، مدیریت نیازهای جنسی از جایگاه حساس تری برخوردار است؛ به ویژه در کشور ما که بنا بر اعتقادات عرفی و مذهبی، رفع نیازهایی از این دست جز از طریق ازدواج، مشروع و مقبول نیست.

حال سوال این است: در شرایط فعلی که زمینه ازدواج برای جوانانی که هنوز وارد گود زندگی مشترک نشده اند، چندان فراهم نیست و منطقا این شانس برای افراد مطلقه کمتر هم هست، تکلیف این گروه از جامعه که از یک سو کم هم نیستند و از سویی دیگر با وجود خاطراتی که از لذت جنسی در ازدواج قبلی شان دارند، مجال مناسبی پیش روی خود نمی بینند، چه می شود؟

ازدواج موقت، آری یا خیر؟

اول بیایید به یکی از بحث برانگیزترین راه حل های نیاز جنسی افراد مطلقه، یعنی ازدواج موقت بپردازیم. ازدواج موقت یکی از راهکارهای مذهب ما برای استمتاع (برآورده کردن میل جنسی) در شرایط فراهم نبودن امکان ازدواج دائم است؛ که اگر زمینه های لازم آن در فرد، خانواده، فرهنگ و جامعه به وجود آمده باشد، می تواند در تامین ضرورت های جنسی مفید باشد.

برعکس آن هم صادق است. یعنی چنان چه مقدمات لازم آن فراهم نباشد، این راه بیش از آن که کمک کننده باشد آسیب زا خواهد شد.

این آسیب زایی نه از ذات این ازدواج، بلکه از عدم شناخت کافی از ویژگی های آن و نیز شرایط فردی شخص عامل، ناشی می شود. در چنین شرایطی است که می بینیم کسی که بعد از طلاق به ازدواج موقت روی آورده، بعد از تمام شدن مدت آن، نه تنها به خاطر ارضای نیازهای جنسی اش حال بهتری ندارد، بلکه به دلیل توقعاتی غیرواقعی که از این ازدواج داشته، به هم ریخته تر شده است. واضح است که قربانیان درجه یک این ناآگاهی، زنان مطلقه هستند.

این که مبحث راهکارهای مدیریت نیاز جنسی در دوران بعد از طلاق، با پرداختن به ازدواج موقت آغزا شد، به معنای پیشنهاد آن به عنوان یک راه حل دم دستی و سریع الوصول نیست؛ بلکه دلیل آن چرخ زدن زیاد این گزینه در ذهن افراد مطلقه، به خصوص در برهه های شدید مشکلات است. در ادامه بعد از پرداختن به دو راهکار مناسب تر دوباره به این حوزه بازخواهیم گشت.
آیا واقعا نیاز جنسی است؟

شاید شما هم تجربه کرده باشید، گاهی آدم حالش از چیزی بد است اما به چیز دیگری احساس نیاز می کند؛ مثلا بعضی ها وقتی از کسی یا چیزی غصه شان می گیرد، احساس گرسنگی بیشتری می کنند. میل جنسی هم همین طور است و می تواند گاه گاهی خاستگاهی غیرغریزی داشته باشد.

برای روشن تر شدن موضوع، اطرافیانتان که طلاق گرفته اند توجه کنید. چند نفر از آن ها از احساس انزوا می نالند؟ چند نفر هر روز بیشتر از دیروز احساس کمبود محبت می کنند؟ چند نفر تحت تاثیر تلخی طلاق در کار و تحصیل و زندگی به ناکامی رسیده اند؟ و حال سوال اساسی تر: آیا در زمان تشدید این درگیری های ذهنی، احساس نیاز جنسی آن ها دچار نوسان نشده است؟

پس قبل از این که برای برقراری رابطه جنسی تصمیم گیری کنید، سوالات زیر را از خود بپرسید:

۱- آیا خود را دوست دارید؟

۲- آیا خود را پذیرفته اید؟

۳- آیا احساس گناه و طرد ناشی از طلاق را مغلوب کرده اید؟

۴- آیا از عزت نفس، اعتماد به نفس، خوداتکایی و احساس مسئولیت کافی برخوردارید؟

۵- آیا به قدر کافی در میان جمع حاضر می شوید؟ آیا در فعالیت های اجتماعی مفید مشارکت دارید؟

۶- آیا به کارهایی که قبل از ازدواج علاقه مند بوده اید، بازگشته اید؟

۷- آیا درباره احساساتتان با روان شناس صحبت کرده اید؟

اگر پاسختان به این سوالات به منفی گرایش بیشتری دارد، سعی کنید اول خود را در این زمینه ها قوی تر کنید.

خویشتن داری کنید

دلخواه تر از چشم پوشی از نیازهای جنسی، برآورده کردن بلافاصله آن است اما به چه بهایی؟ شاید این خودکنترلی در نگاه اول، تلخ به نظر بیاید اما با درنظر گرفتن عاقبت ارضای بی حساب و کتاب، بسیار هم شیرین است. برای تقویت خویشتن داری اقدامات زیر را انجام دهید:

۱- تقویت صبر تا زمان فراهم شدن شرایط یک ازدواج دائم مناسب.

۲- تقویت اعتقادات و پایبندی های مذهبی در زمینه رفتارهای جنسی.

اما و اگرهای ازدواج موقت

بر می گردیم به راهکار ازدواج موقت. اگر به هر دلیلی خواستید این گزینه را برگزینید، بدانید گرچه راهی که انتخاب کرده اید، بر دوستی ها و هم زیستی های امروزی که شامل هیچ تعهدی نمی شوند، ارجحیت دارد اما بدون مخاطره هم نیست. برای کاهش این مخاطرات چند توصیه را جدی بگیرید:

۱- ازدواج موقت را بشناسید و بدون شناخت کافی وارد آن نشوید.
۲- خودتان و نیازهایتان و همین طور فردی را که می خواهید با او موقتا ازدواج کنید، بشناسید. اگر انگیزه غالب شما یا طرف مقابلتان هرچیزی به جز ارضای جنسی است (مثل نیازهای عاطفی و یا فرزنددار شدن)، در تصمیم گیری خیلی احتیاط کنید.

از آنجا که ازدواج موقت فقط برای رفع مشروع ضرورت های جنسی، وضع شده است چه بسا در این شرایط این کار بدترین راهکار باشد.

۳- به تبعات آتی خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی ازدواج موقتتان بیاندیشید.

۴- دقت کنید آیا طرف مقابل به ازدواج موقت به عنوان یک مقوله دینی معتقد است؟ آیا به اصول آن و نیز تعهدات خود، پایبند خواهدبود؟

۵- این مورد به طور خاص خطاب به زنان مطلق است: خانم های محترم! درباره ازدواج موقت، واقع بین باشید و به امید تبدیل کردن این وضعیت به ازدواج دائم، وارد آن نشوید. طول و عرض ازدواج موقت همان است که ابتدای کار توافق کرده اید و نه بیشتر.

۶- از حقوق خود در این ازدواج مانند شرایط ثبت مهریه، نفقه، ارثیه و سایر شرایط مورد نظر آگاه باشید.

۷- ازدواج موقت را مانند ازدواج دائم جدی بگیرید. اجازه ندهید کوتاهی مدت آن، شما را درباره تاثیرات بلندمدت احتمالی خود فریب دهد. قبل از هر تصمیمی در این زمینه، با روان شناستان صحبت کنید.

۸- مشکلات را با خودتان حمل نکنید، بلکه آن ها را حل کنید. اجازه ندهید ناکامی ها و درگیری های ازدواج (های) قبلی (دائم یا موقت) شما را در به در صیغه های پی در پی کند، که اگر چنین شود، باید گفت که طلاق برای شما یک پایان تلخ نبوده، بلکه آغاز بوده است بر تلخی های بی پایان

نارضایتی جنسی و طلاق!؟
مشکلات جنسی، معضلی که بنا به گفته کارشناسان در جامعه امروز به حد زیادی وجود دارد و اگر به آن توجه نشود ممکن است در آینده چالش برانگیز شود، هر چند متخصصینی در حوزه سلامت جنسی فعالیت می کنند ولی معذوریت هایی در این زمینه وجود دارد که آشکارا صحبت کردن را برای افراد سخت می کند.
بیش از ۷۰ درصد علل طلاق و حدود ۴۰ درصدعلل گرایش به مواد مخدر مربوط به عدم رضایت مسائل زناشویی جنسی است. ارائه این آمار مهمترین خبری بود که در مراسم افتتاح کلینیک سلامت جنسی در مجتمع درمانی و دارویی هلال احمر مطرح شد. خبری که نشان از اهمیت این موضوع و برداشتن تابویی بود که سالهاست در جامعه وجود دارد. در این مراسم مسئولان هلال احمر از جمله علی اصغر احمدی، دبیرکل جمعیت هلال احمر حضور داشتند تا با سخنان خود به مردم و به خصوص مسئولان یادآوری کنند که اگر پرداختن به مسائل جنسی مورد غفلت قرار گیرد و به آن پرداخته نشود ممکن است در آینده با مشکلات پیچیده ای روبرو شویم که حل آن به راحتی امکان پذیر نباشد.
«در کشور معمولا درباره مسائل اول انکار می کنیم و بعد خشمگین می شویم و در آخر به عنوان یک ضرورت بدیهی وقتی که تمام فرصت ها را از دست دادیم به آن می پردازیم. نمونه آن مصرف الکل در کشور است. مدت ها منکر این قضیه بودیم که مصرف الکل در جامعه زیاد است. حالا که می بینیم مصرف الکل افزایش یافته وزارت بهداشت به دنبال تاسیس کلینیک های ترک الکل است.» این موضوع صحبتی بود که علیرضا بهرامی، معاون پشتیبانی و برنامه ریزی مجموعه دارویی درمانی هلال ایران در این مراسم مطرح و از انکار برخی از مسائل در جامعه چه از سوی مسئولان و چه از سوی مردم ابراز نارضایتی کرد. بهرامی همچنین به این موضوع اشاره کرد که به علت تابویی که در جامعه ساخته ایم حتی بخشی از مسائل دینی را هم نمی توان در جامعه بیان کرد چه برسد به اینکه به آن پرداخت. در واقع تابوهایی ساخته ایم که خود زنجیری بر دست و پای ما شده است در حالی که ضرورت پرداختن به مشکلات جنسی همانند ضرورت پرداختن به دیگر بیماری ها است. نبود هیجانات و شادی های مشروع یعنی نپرداختن و ندیدن آن مساله ای است که در جامعه ما وجود دارد. یکی از مهمترین مسائل لذت های مشروع است که باید در قالب مشروع به آن بپردازیم و این حقوق را به رسمیت بشناسیم. این اقدام جایگاه خانواده را نیز محکم می کند. پرداختن به این مساله شاید در تریبون های رسمی باب نباشد ولی به عینه می بینیم که معضل اساسی جامعه است. بیش از ۷۰ درصد علل طلاق و حدود۴۰ درصدعلل رجوع به مواد مخدر مربوط به عدم رضایت مسائل زناشویی جنسی است. مهمترین معضل در این خصوص خانواده ای است که با عوارضی از جمله طلاق عاطفی و ازدواج سفید مواجه می شود.
بهرامی در ادامه این سخنان مهمترین بحث در کلینیک های سلامت جنسی را آموزش دانست و نسبت به حذف واحد تنظیم خانواده در آموزش عالی کشور ابراز تاسف کرد. او گفت: کاش می شد به جای تنظیم خانواده، سلامت جنسی و خانواده را لحاظ کرد چون این موضوع به تریبون مشروعی نیاز دارد که این مباحث را به جامعه منتقل کند.
همچنین علی اصغر احمدی، دبیرکل جمعیت هلال احمر در این مراسم با تاکید بر اینکه که به مشکلات جنسی و مبحث سلامت جنسی می توان به عنوان ناهنجاری اجتماعی در کنار سایر ناهنجاری ها نگاه کرد گفت: حداقل اگر از بعد اخلاق به این مبحث بنگریم، اقدام در جهت رفع مشکلات آن امری پذیرفته شده است. از بُعد آسیب های اجتماعی هم لازم است به این موضوع پرداخته شود. وی همچنین به فرمایشات رهبرمعظم انقلاب نیز اشاره کرد و یادآور شد: زمانی مقام معظم رهبری موضوع تهاجم فرهنگی را در جامعه مطرح کردند و بعدها دیدیم که سایت ها و شبکه های ماهواره ای دقیقا نهاد خانواده ها را هدف قرار داده اند.
متاسفانه به هر دلیلی نیز گرایش به سمت سریال های برخی از شبکه های ماهواره ای در خانواده ها دیده می شود، این سریال ها عمق و ریشه خانواده ها را هدف قرار داده اند بنابراین بحث آموزش و تذکر بسیار مهم است و سایر دستگاه ها نیز باید در این زمینه کمک کنند. احمدی وظیفه اصلی سلامت را بر عهده وزارت بهداشت و دستگاه هایی همچون تامین اجتماعی دانست و هلال احمر را به عنوان سمن یا سازمان مردم نهاد بزرگ، در کمک به دولت معرفی کرد و گفت که در برنامه ششم توسعه باید به مباحث دارویی و درمانی جمعیت هلال احمر نگاهی ویژه داشته باشند و هدف ها را با ماموریت سازمانی و برنامه های کلان تطبیق دهند.
امیر مدیر، مدیر کلینیک سلامت جنسی مجتمع دارویی درمانی هلال ایران از دیگر افرادی بود که در این مراسم به سخنرانی پرداخت و تحکیم خانواده را هدف اصلی افتتاح کلینیک سلامت جنسی دانست. او گفت که موضوع سلامت جنسی و رضایت جنسی در آینده چالش برانگیز خواهد بود که این موضوع تنها مختص ایران نیست و در همه جای دنیا وجود دارد بنابراین مجبوریم راه حلی میانه برای این موضوع ارائه کنیم که دچار افراط و تفریط نشویم. وی آموزش را راه حلی برای پیشگیری از اختلالات جنسی و افزایش رضایتمندی افراد دانست و همچنین اقدامات پژوهشی را از دیگر اهداف این کلینیک معرفی کرد به نحوی که با ثبت الکترونیکی پرونده بیماران علاوه بر ارائه آمار علت مشکلات را نیز بررسی خواهند کرد.
در ادامه مسعود حبیبی، رییس مجتمع دارویی – درمانی جمعیت هلال احمر بر اهمیت فرهنگ سازی مطرح کردن مسائل جنسی تاکید کرد و معتقد است که باید کاری فرهنگی انجام داد تا با این مساله نیز به صورتی عادی برخورد شود که این موضوع نیازمند حضور رسانه هاست. وی همچنین این موضوع را مطرح کرد که وزارت بهداشت نیز درصدد تشکیل چنین مراکزی است و گفت که تشکیل این مراکز فرصتی برای جامعه تلقی می شود تا کسانی که اختلالاتی در این باره دارند، بتوانند درمان مناسب را دریافت کنند. حبیبی همچنین از راه اندازی کلینیک سلامت مادر، جنین و نوزاد در هفته دولت خبر داد و گفت: این کلینیک مراقبت های بارداری و نوزادی را ارایه خواهد کرد چرا که بیماری ها در این حوزه خانواده را مستاصل می کند. کلینیک مشاوره نیز به زودی راه اندازی خواهد شد تا مردم بتوانند از خدمات آن بهره مند شوند. همچنین فاز بعدی ما براساس چشم انداز ترسیم شده، راه اندازی مرکز جامع سرطان است که البته این امر در حال انجام است.
سید علی آذین، متخصص پزشکی اجتماعی از دیگر افرادی بود که در این جلسه به آسیب شناسی سلامت جنسی اشاره کرد. او معتقد است که شرط اول برای ارائه خدمت برای اینکه در این حوزه سیاستگذاری شود درک درست از موضوع و پیچیدگی آن است و بر این موضوع تاکید کرد که ساده انگاری در این خصوص واقعا آفت است. احترام به حقوق جنسی افراد نکته دومی بود که آذین به آن اشاره کرد و آموزش را بخشی از حقوق جنسی و باروری مردم دانست. در واقع دسترسی به آموزش و بهره مندی از روابط جنسی ایمن جزء حقوق باروری جنسی افراد است.
هر کشوری بنابر مقتضیات خود می تواند سیاست های جمعیتی مختلفی داشته باشد ولی بعضی از مسائل جزء حقوق است که نباید در ارائه خدمات سلامت به مردم از این موارد کم بگذاریم. آنطور که سید علی آذین مطرح کرد؛ عمده مشکلات مردم در حوزه سلامت جنسی فقط از جنس دغدغه، فکر و علامت سوال است. مردم در این خصوص بلاتکلیف هستند و نمی دانند که باید به کجا مراجعه کنند. اگر در حیطه کلینیک های سلامت جنسی بتوانیم این مشکلات را حل کنیم دغدغه بسیاری از مردم حل می شود. قسمت دیگری از آسیب شناسی سلامت جنسی مشکلات مربوط به حوزه فعالیت های جنسی است. وی همچنین افزایش قابل توجه امید به زندگی در کشور و بسیاری از شاخص های بهداشتی را باعث مباهات دانست و گفت: وقت آن بود که با توجه به اینکه بسیاری از نیاز های مردم در حوزه سلامت جنسی به تقاضا تبدیل شده است، نظام سلامت به دنبال این باشد که در زمینه آموزش، فرهنگ سازی و ارائه مراقبت های سلامت جنسی گام هایی بردارد.
این متخصص پزشکی اجتماعی در ادامه سخنان خود بر علت توجه به سلامت جنسی افراد پرداخت. او گفت: از دهه ۱۹۸۰میلادی که با پدیده همه گیری ایدز در دنیا مواجه شدیم موضوع سلامت جنسی حال بحرانی پیدا کرد و رفتارهای جنسی افراد صرفا یک مساله شخصی تلقی نمی شد. در کنار آن از آنجایی که بیماری های دیگری منتقل شونده از راه جنسی کمک می کند که گسترش ایدز بیشتر شود، همزمان باید کنترل سایر عفونت های منتقل شونده از راه تماس جنسی مد نظر قرار گیرد. اگر این اولویت که در کیفیت زندگی افراد و انگی که دارد کنار بگذاریم رضایتمندی از روابط جنسی یکی از اولویت ها است و این موضوع در چارچوب خانواده بسیار مهم است چرا که به صمیمیت و مسئولیت پذیری بیشتر منجر می شود. بنابراین اگر این موضوع آسیب ببیند می تواند بر تعهد و مسئولیت پذیری تاثیر بگذارد. آذین بر این موضوع تاکید کرد که زندگی جنسی جامعه ما در حال تغییر است. این تغییر جنبه های مثبت و منفی دارد و با خود همانند هر تغییری در جامعه آسیب پذیری هایی به همراه دارد. اگر چشممان را بر این موضوع ببندیم یک روز از خواب بیدار شده و متوجه می شویم که موضوع پیچیده شده است و با معضلی که در حال حاضر در اعتیاد داریم بعدها مواجه خواهیم بود.

عمدتا مردان نمی‌پذیرند که مشکل از سوی آنان است که به سرعت زمینه را برای سردی‌ها در همسر خود فراهم می‌کنند. نارضایتی جنسی در رابطه زناشویی از موضوعات مهمی است که طلاق‌های زیادی را میان زوجین رقم زده است.
تورم طلاق فراعاطفی و جنسی در ایران
«هر ساعت، ۱۹ طلاق در ایران رخ می‌دهد که یکی از مهم‌ترین دلایل آن افزایش مشکلات در روابط زناشویی است. موضوعی که شاید زیر سایه دلایلی چون اعتیاد، بیکاری و مشکلات اقتصادی طلاق پنهان شده اما هر روز فراگیر‌تر می‌شود. نارضایتی جنسی ذر روابط زناشویی از موضوعات مهمی است که طلاق‌های حقیقی و عاطفی را در میان گروه‌هایی از جامعه رقم زده که کمتر درباره آن صحبت و تدبیر می‌شود.»

«عمدتا مردان نمی‌پذیرند که مشکل از سوی آنان است که به سرعت زمینه را برای سردی‌ها در همسر خود فراهم می‌کنند. نارضایتی جنسی در رابطه زناشویی از موضوعات مهمی است که طلاق‌های زیادی را میان زوجین رقم زده است.

هر ساعت، ۱۹ طلاق در ایران رخ می‌دهد که یکی از مهم‌ترین دلایل آن افزایش مشکلات در روابط زناشویی است. موضوعی که شاید زیر سایه دلایلی چون اعتیاد، بیکاری و مشکلات اقتصادی طلاق پنهان شده اما هر روز فراگیر‌تر می‌شود. نارضایتی جنسی ذر روابط زناشویی از موضوعات مهمی است که طلاق‌های حقیقی و عاطفی را در میان گروههایی از جامعه رقم زده که کمتر درباره آن صحبت و تدبیر می‌شود.

فقدان آموزش‌های لازم در خانواده و دوران پیش از ازدواج برای داشتن رابطه زناشویی سالم و رضایتمند و از همه مهم‌تر، کم‌توجهی به نقش این روابط در تحکیم خانواده از دلایلی است که اکنون، با افزایش شکاف میان زوجین، طلاق‌های عاطفی و در ‌نهایت طلاق‌های حقیقی را رقم زده است.

دکتر «حریرچی» جامعه‌شناس به بررسی دلایل و آثار طلاق‌های ناشی از مشکلات در روابط جنسی در ایران پرداخته و می‌گوید: طلاق عاطفی رابطه تنگاتنگی با نارضایتی در روابط جنسی دارد و زوجینی که از رابطه زناشویی شان رضایت کافی نداشته باشند، به مرور زمان به فروپاشی بنیان خانواده دچار می‌شوند.

سرد مزاجی در رابطه زناشویی بحران‌زاست
این جامعه‌شناس با بیان این که در این نوع از جدایی می‌توان کاهش رابطه جنسی را با طلاق عاطفی ارزیابی کرد، می‌گوید: یکی از نخستین نشانه‌های شروع طلاق عاطفی در یک خانواده، می‌تواند کاهش چشمگیر روابط زناشویی میان زوجین باشد. در این شرایط زن و مرد از لحاظ عاطفی و علاقه با یکدیگر در یک خط موازی قرار دارند اما در خصوص روابط زناشویی با همدیگر هم‌آغوشی ندارند و به این ترتیب رفته رفته عشق و علاقه‌شان نسبت به همدیگر کاهش می‌یابد.

حریرچی یکی از دلایل موثر طلاق جنسی را سردمزاجی زوجین می‌داند و تاکید می‌کند: سرد مزاجی، شادی و نشاط زندگی مشترک را کمرنگ کرده و در زندگی مشترک، عواقب جبران‌ناپذیری را بر جای می‌گذارد و حتی ممکن است به قهر و جدایی منجر شود. اما واقعیتی که مردان باید از آن آگاه شوند، این است که منشأ قریب به اتفاق سرد مزاجی خانم‌ها، همسرانشان هستند. بنابراین آنان برای این که زندگی بادوامی داشته باشند، باید به کسب آموزش و مهارت‌های لازم بپردازند تا بتوانند نیاز و خواسته‌های زنان‌شان را برطرف کنند.

وی ادامه می‌دهد: زوجین برای این که سردمزاجی را از رابطه زناشویی‌شان بکاهند باید به دنبال دلایل سردمزاجی باشند. یکی از اقداماتی که در پیشگیری از ابتلا به سرد مجازی موثر است، این است که زوجین باید برای درمان بی‌میلی جنسی به درمانگر مراجعه کنند و هیچگاه نباید مرد یا زن به دیگری بگوید «تو مشکل داری، پس خودت به درمانگر مراجعه کن و من با تو نمی‌آیم.» به عبارت دیگر در برخورد با اختلالات زناشویی باید تاثیرات متقابل در هر دو طرف مورد بررسی قرار گیرد و اگر می‌خواهیم گرمی و خوشبختی مجدد به زندگی ما برگردد با زوج درمانی است، نه فرد درمانی.

زنان نسبت به حقوق خود آگاه شوند

«زنان تحصیلکرده نسبت به لذت بردن در رابطه زناشویی خودشان آگاه هستند.» حریرچی با بیان این مطلب می‌گوید: عمده زنان تحصیلکرده به این موضوع آگاه هستند که وظیفه زن، فقط خانه‌داری، شوهرداری و بچه‌داری نیست بلکه زمانی که در زندگی مشترک، همسرش نیاز جنسی او را برآورده نمی‌کند، به مراکز مشاوره مراجعه کرده تا مشکل را برطرف کنند. البته باید توجه داشت در برخی موارد، مردان نمی‌پذیرند که مشکل از سوی آنان است که در این شرایط مردان به سرعت زمینه را برای سردی‌ها، بهانه‌گیری‌ها و تنفر از رابطه زناشویی در همسر خود فراهم می‌کنند.

وی گفت: یکی از عواملی که بر رضایت جنسی تاثیرگذار است، سنت است؛ چرا که نگرش‌های بعضی از خانواده‌ها درمورد مسائل جنسی به صورتی است که ممکن است میل جنسی زن را محدود یا منع کنند. حتی در برخی موارد هنگامی که زنان مسئله ارضا شدن را مطرح می‌کنند، همسر به او انگ بی‌عفتی می‌زند که این نگرش‌ها رفته رفته باعث می‌شود زنان دیگر تمایلی برای برقراری رابطه زناشویی نداشته باشند. در این شرایط میان زوجین اصطلاحا طلاق عاطفی صورت می‌گیرد. به این معنا که زوجین سال‌ها با یکدیگر زندگی می‌کنند اما با همدیگر رابطه عاطفی و همبستری ندارند و در نتیجه این تفکر و شکل زندگی، سالیان طولانی، روابط بین زوجین به صورت رسمی و اجباری باقی می‌ماند.

فرهنگ و نقص در مهارت‌های ارتباطی عامل نارضایتی جنسی
حریرچی با بیان این که از دیگر عوامل موثر در بروز نارضایتی جنسی عوامل فرهنگی حاکم بر زوجین است، می‌افزاید: باورهای فرهنگی نادرستی چون برتری داشتن جنس مرد نسبت به زن و پرخاشگری جنسی از جمله عواملی است که می‌تواند منجر به ناسازگاری و ناهماهنگی جنسی میان زوجین شود. امروزه موضوعاتی چون تغذیه نامناسب، داروهای بدنسازی و شیمیایی از جمله عواملی است که می‌تواند سلامت جنسی را تحت تاثیر قرار دهد. در این شرایط معمولا میل جنسی مردان کمتر شده و باعث رضایتمندی جنسی پایینی برای زنان می‌شود که در ‌نهایت زندگی مشترک آنها را به خطر می‌اندازد.

این جامعه‌شناس می‌افزاید: یکی دیگر از عوامل موثر در ایجاد سرد مزاجی و بی‌میلی جنسی در زوجین، مصرف سیگار یا مواد مخدر است؛ به طوری‌ که در افراد معتاد میل جنسی کاهش یافته؛ چرا که بسیاری از مواد مخدر اثرات زیستی زیان‌آوری بر میل و توانایی جنسی انسان دارند. معمولا زوجین در این موارد از نقصان مهارت‌های ارتباطی رنج می‌برند که موجب می‌شود آنان از برقراری ارتباط موثر محروم بمانند.

درمان مشکلات جنسی را جدی بگیرید
حریرچی به راهکارهایی برای کاهش طلاق جنسی در خانواده‌ها اشاره کرده و می‌گوید: یکی از راهکارهایی که می‌تواند در زندگی مشترک به کمک زوجین بیایید، مسئله آموزش قبل از ازدواج است که می‌تواند رابطه زناشویی را زنده نگه دارد. این در شرایطی است که بازگو کردن این که چند درصد از طلاق به دلیل نارضایتی جنسی است، همچنان میان مسئولان تابوست که این نوع نگاه باید از سوی نهادهای دولتی تغییر کند تا خودشان بتوانند برای این معضل برنامه‌های متعددی را در نظر بگیرند. راهکار بعدی، شناخت ظرفیت‌هاست. در درجه اول به عنوان پیشگیری، فرد باید قبل از ازدواج در مورد مسائل جنسی خود، شناخت و آگاهی داشته باشد. زوجین می‌توانند با آموزش و آگاهی از این ظرفیت‌ها، مهارت‌های جنسی را کسب کنند. هر کسی باید نیم نگاهی به نیاز‌هایش داشته و بر توقعات جنسی‌اش از زندگی مشترک آگاه باشد. اگر افراد به کیفیت رابطه‌شان توجه نکنند، در دراز مدت دچار بحران می‌شوند.

حریرچی با تاکید بر این که سهل انگاری در درمان مشکلات جنسی توجیه پذیر نیست، خاطرنشان می‌کند: قطع به یقین مسائل جنسی در روابط زناشویی یک امر دو طرفه است و معمولا مشکلات جنسی یکی از زوجین موجب بروز بهانه‌گیری‌ها، دلخوری‌ها، بی‌میلی‌ها و دوری زوجین از یکدیگر می‌شود. در نتیجه باید درمان مشکلات جنسی و رفع سردمزاجی‌ها به طور جدی در زوجینی که مشکلاتی را در خود می‌بینند، پیگیری شده تا روند طلاق‌های عاطفی و حقیقی ناشی از مشکلات جنسی رو به نزول باشد.»

طلاق جنسی، یکی از مهمترین مسائل حائز اهمیت در حوزه خانواده محسوب می شود‎

طلاق جنسی، یکی از مهمترین مسائل حائز اهمیت در حوزه خانواده محسوب می شود تا بدان جا که روان شناسان و کارشناسان خانواده معتقدند، طلاق جنسی مقدمه ای بر طلاق عاطفی است.

تفاوت مردان و زنان در نیازهای جنسی
به علت وضعیت خاص فرهنگی و عرفی در ایران، آمار واقعی و جامعی از اختلالات جنسی در دسترس نیست، اما با این وجود آمارهایی که توسط پژوهشگران ایرانی در پنج کنگره کشوری خانواده و سلامت جنسی مطرح شده است، نشان می دهد که آمار اختلالات جنسی در ایران و تاثیر آن بر طلاق زوجین نگران کننده است.

مشکلات جنسی یکی از عوامل مهم اختلاف میان زوجین و گاه حتی طلاق آنهاست. تحقیقات نشان داده است که بیش از ۶۲ درصد همسران از مشکلات جنسی رنج می برند، زودانزالی بیماری شایع مردان و کاهش میل جنسی  و سردمزاجی در زنان شیوع بیشتری دارد.
 
اختلالی مهمتر از طلاق عاطفی
طلاق جنسی، یکی از مهمترین مسائل حائز اهمیت در حوزه خانواده محسوب می شود تا بدان جا که روان شناسان و کارشناسان خانواده معتقدند، طلاق جنسی مقدمه ای بر طلاق عاطفی است. طلاق جنسی به معنای سرد شدن از روابط زناشویی است و مولفه های زیادی مخل بر این وضعیت هستند، اما ناهمخوانی جنسی زوجین نقش مبرهن و بسزایی در این امر دارد. ناهمخوانی جنسی زن و شوهر در طولانی مدت می تواند بنیان خانواده را با مشکلاتی که مهمترین آن طلاق قانونی است، مواجه کند.

در طلاق جنسی زن و شوهر به لحاظ عاطفه و صمیمیت، علاقه و عشق در یک راستا هستند، اما هم آغوش مناسبی برای یکدیگر نیستند، یا مرد نمی تواند روند یک رابطه جنسی را به خوبی پیش ببرد و یا زن قادر نیست خود را سازگار و منطبق بر این رابطه کند. شکل و شیوه رابطه جنسی مورد علاقه دو طرف، پیش نوازی و یا پس نوازی در رابطه، میل جنسی زیاد و یا میل جنسی کم هر یک از زوجین بر روند، کیفیت و کمیت رابطه جنسی تاثیرگذار است، بنابراین اگر زن و شوهر به لحاظ تمایلات جنسی متفاوت از هم باشند، بی تردید در رابطه جنسی و صد البته در دیگر ابعاد زندگی مشترک نیز دچار مشکل خواهند شد، چرا که رابطه جنسی خوب و مساعد، موتور حرکت یک زندگی زناشویی است و موجب تغییرات و تحولات شگرف می شود. حال اگر این رابطه موفقیت آمیز نباشد، ماحصلی جز دلسردی، دلخوری و دوری نخواهد داشت. دریک کلام می توان گفت، طلاق جنسی در طولانی مدت به طلاق عاطفی و طلاق عاطفی در بلند مدت به طلاق رسمی و قانونی منتهی می شود.
 
تامین آرامش وابسته به درک جنسی و عاطفی همسر است 
اگر ارضای جنسی در زندگی زناشویی اصل بنیادین زندگی نباشد، حداقل چسب زندگی است که باعث لذت بردن، صمیمیت و آرامش و محبت زوجین به یکدیگر می شود. البته ارضای غرایز جنسی، تنها به سلامت اعضای جنسی بدن و رابطه جنسی زوج منوط نمی شود، چه بسا درک متقابل  و همسویی عاطفی زن و شوهر با یکدیگر، گاه بیش از  همسویی جسم ها باعث تسکین و آرامش می شود، مثلا بانویی که مورد توجه و محبت همسرش است، از نظر جنسی ارضا می شود، بدون آن که هیچ تماس بدنی صورت گرفته باشد.

رابطه بین غرایز جنسی و ارضای آن و درک متقابل و صمیمیت بین همسران، همچون کلاف در هم تنیده ای است که اثر مستقیم بر روی هم دارند، درک جنسی و عاطفی همسر، فرد را به آرامش می رساند، حال اگر در ارضای غرایز جنسی هر یک از زوجین مشکلی وجود داشته باشد، بی تردید  کیفیت روابط زناشویی تحت تاثیر  آن قرار خواهد گرفت، به دیگر سخن، اگر در ارضای غریزه جنسی همسران هماهنگی و همسانی  وجود نداشته باشد به طوری که تنها نیاز یکی از همسران تامین شود، بی شک زندگی جنسی این زوج با مشکلاتی مواجه خواهد شد، چه بسا در تامین غرایز جنسی همسران، دو وضعیت موجود است یا برد – برد و یا باخت –باخت، به همین دلیل عدم تامین نیاز یکی از طرفین باعث می شود هر دو زوج  به یک میزان احساس باخت و شکست کنند. 

طلاق جنسی مقدمه ای بر طلاق عاطفی است

تفاوت جنسیتی
نحوه ارضای غرایز جنسی در زن و مرد کاملا متفاوت است، معمولا مردان سریعتر از زنان تحریک می شوند و تحریک جنسی شان نیز دوام زیادی ندارد، در حالی که شدت تحریک جنسی زن بسیار بیشتر از مرد است. از سوی دیگر، تفاوتهایی در فرایند ارضای جنسی و عاطفی زن و مرد قابل مشاهده است، معمولا ارضای زنان از بیرون اتاق خواب و حتی از روزها قبل شروع می شود، در صورتی که ارضای جنسی مردان از داخل اتاق خواب و از روی تختخواب آغاز می شود و این نکته بسیار مهمی است که بسیاری از مردان نسبت به آن بی اطلاع هستند.

متاسفانه زنان و مردان همدیگر را با معیارهای خودشان می شناسند و می سنجند، شناخت درستی از نیازهای یکدیگر ندارند و حتی تکالیف شان را در مقابل یکدیگر نمی دانند و خوب تعریف نمی کنند، معمولا مرد سعی می کند همسر خود را در رفتار و نیاز مانند یک مرد تصور کند و یا مورد قضاوت قرار دهد و زن نیز تلاش می کند شوهرش را بر اساس معیارهای زنانه، مورد ارزیابی و توجه قرار دهد و این عامل، یکی از مهمترین دلایل اختلافات زناشویی، سردی و بی میلی های جنسی در زندگی زوجین و یا حتی خیانت است.
 
اختلالات جنسی درمان دارد
اختلالات جنسی یا صددرصد ریشه روان شناختی دارند یا با منشا ارگانیک و عضوی با درصدی از ریشه های روان شناختی قابل تشخیص هستند. نگاه جامع و توجه همزمان به جنبه های پزشکی و روان شناختی اختلالات جنسی، امری الزامی است. معمولا شروع اختلالات جنسی همراه با مشکلات روان شناختی است، اگرچه گاهی نیز آغاز بیماری با برخی از بیماریهای پزشکی توام است و به تدریج، استرس ها و عوامل رفتاری نیز به آن اضافه می شوند.

روند درمان در هرزوجی بنا بر شرایط ویژه آنها قابل تعریف است، مثلا در نوعی از اختلال رابطه جنسی که به عنوان ازدواج به وصال نرسیده شناخته می شود، زن و شوهر پس از گذشت ماهها و گاه حتی چند سال، نمی توانند رابطه جنسی کاملی را تجربه کنند، درمانگر باید با بررسی علت های بیولوژیکی و روان شناختی به تشخیص درست برسد تا بتواند درمان مناسبی که نتایج قطعی نیز به همراه دارد، به زوج پیشنهاد دهد، مثلا اگر حجب و حیای ساختگی مانع این عمل است، باید علت روان شناختی این مطلب را کشف نمود تا از طریق روشهایی، عمل جنسی قبیح پنداشته شده در ذهن بیمار را موجه و مناسب متصور ساخت.

به طور قطع می توان گفت اختلال جنسی تثبیت شده غیرقابل درمانی وجود ندارد، بلکه فقط روشهای درمانی افراد گوناگون، متفاوت است، نحوه درمان، بسته به سن مراجعه کننده، مدت زمان ازدواج، وضعیت پزشکی، عوامل ایجاد کننده اختلال و آخرین وضعیت رفتاری زندگی زناشویی متفاوت است.

نکته مهم دیگر در درمان اختلالات جنسی آن است که زن و مرد هرگز در مسند قضاوت از یکدیگر قرار نگیرند و همدیگر را مقصر و متهم بر این مشکل ندانند، زن و شوهر مبتلا به اختلالات جنسی باید هر دو، برای حل مشکل مشترکشان تلاش کنند و با همدلی، همراهی و تشویق همدیگر تا زمان حصول نتیجه قطعی دست از تلاش برندارند، چه بسا شادابی و یا افسردگی و ناراحتی یکی از طرفین بر دیگری تاثیر گذار است و موجب پیامدهای مثبت و منفی بیشتری می شود.
 
مشاوره جنسی پیش از ازدواج الزامی است
بسیاری از جوانان، بنابر تابوهای اجتماعی، خانوادگی و شخصی، در دوران آشنایی و یا در مشاوره های پیش از ازدواج، هرگز به بررسی این مساله نمی پردازند، معمولا انتخاب همسر با بسنده کردن به اطلاعات عام و مطرح در میان اطرافیان و بدون توجه به میل و نیازهای جنسی انجام می پذیرد، در حالی که ضرورت و اهمیت سنجش و ارزیابی این عامل، بسیار مهمتر از بررسی های دیگر است.

در مشاوره های ازدواج، توجه به هم تایی جنسی زن و شوهر امری الزامی است، کسب اطلاعات از فیزیولوژی بدن، تشخیص گرم بودن و سرد بودن جنسی، آگاهی از رویاهای جنسی فرد از بلوغ تا کنون، ارزیابی و بررسی تصورات و فانتزی های جنسی، شناخت و آگاهی از تبعات ازدواج  زوج های غیر همخوان جنسی با هم  و... مولفه های مهم قابل دریافت در جلسات مشاوره پیش از ازدواج  هستند که شناخت و سنجش آنها می تواند پیش بینی خوبی از آینده زندگی جنسی زوج در اختیارشان قرار دهد، بررسی مهمی که همیشه به دست فراموشی سپرده می شود.