کُشتی نوعی ورزش است که در آن دو انسان غیر مسلح با یکدیگر گلاویز شده و برای به زمین زدن یا بی تعادل کردن حریف خود تلاش می کنند.

ورزش کشتی یکی از باسابقه ترین رشته های ورزشی است که در نزد ملل گیتی از دوران باستان به شکل های مختلف برگزار می شده و تقریباً در هیچ ایل و قبیله و روستا و شهری نیست که این ورزش برای مردم آشنا نباشد . با اطمینان می توان گفت که زور آزمایی و کشتی گرفتن از دورانهای نخستین ظهور انسان بر روی کره زمین مورد توجه بوده و در اوغات فراقت یا در جنگها و نزاعها به شکلی طبیعی و غریزی اجرا می شده است .

انسان شاید نخستین درس راه و رسم کشتی گرفتن و زورآزمایی کردن را از حیوانات آموخته باشد . وقتی انسان نخستین دریافت که به کمک قدرت بدنی و زوربازوی خود میتواند بهتر بر حریفان و حیوانات مهاجم چیره شود بیشتر به اهمیت کشتی پی برد . بنابراین بخشی از اوغات فراغت انسانهای اولیه با کشتی گرفتن سپری می شد تا مهارت و آمادگی لازم را در این فن پیدا کنند و در وقت نیاز بکار ببرند

کشتی در طول تاریخ
بسیاری از کتیبه هایی که از روزگاران قدیم و در حدود پنج هزار سال پیش به جای مانده و توسط باستان شناسان کشف شده است ثابت میکند که کشتی در میان مصریان و آشوریان رواج بسیار داشته و دارای قاعده و مقررات مخصوصی بوده است .
از بین النهرین و مصر فنون کشتی به مناطق دور و نزدیک آسیا و روم و یونان راه پیدا کرد و در هر جا گسترش و تکامل بیشتری یافت . مربیان کشتی در یونان باستان مراحل اجرای هر فن کشتی را به صورت چند نقاشی در حالات مختلف بر روی صفحات کاغذ پاپیروس نقاشی می کردند و به کمک آنها شاگردان خود را تعلیم می دادند .
با رواج کشتی در یونان مسابقات مربوط به آن نیز از سال 704 قبل از میلاد به مواد پنجگانه بازیهای المپیک باستان افزوده شد . مسابقات پنجگانه در بازیهای المپیک یونان باستان که پنتاتلون گفته می شد عبارت بود از دویدن – پریدن – پرتاب نیزه – پرتاب دیسک و کشتی گرفتن .
قوانین اولیه کشتی در یونان باستان چنین بود که هر کسی سه بار زمین بخورد مغلوب به حساب می آید . ولی در بیشتر کشتیهای باستانی رسم بر این بود که اگر هر قسمت از بدن البته به جز کف پاها با زمین تماس پیدا کند آن کشتی گیر بازنده اعلام شود .
از مشهورترین پهلوانان و کشتی گیران یونان در قرن ششم پیش از میلاد پهلوانی بود به نام میلو از اهالی کروتون . در 6 دوره پیاپی از بازیهای المپیک به مقام قهرمانی رسید و در 32 مسابقه بزرگ پهلوانی هم حریفان خود را شکست داد تا بلند آوازه ترین کشتی گیر زمان خود باشد .
در قاره پهناور آسیا ورزش کشتی در میان قبایل و ایلات و عشایر همواره رایج بوده و محبوبیت بسیار داشته است اما رواج این ورزش در مغولستان – ژاپن – ایران و هندوستان بیشتر از دیگر مناطق آسیا بوده و هنوز هم هست .
 

کشتی در ایران

کشتی در ایران
در ایران قدیم کشتی گرفتن و زور آزمایی کردن اهمیت بسیار داشته است و این ورزش در زندگی و سنتهای ما ایرانیان به قدری ریشه دوانده که تبدیل به یک ورزش ملی شده است .
کشتی و ورزش باستانی در دوران صفویه و زندیه رونق زیادی در ایران یافت به طوری که در هر شهر صدها پهلوان بنام وجود داشت. در دوران قاجاریه علاقه به این ورزش چنان زیاد شد که در دوران ناصرالدین شاه شخصی به نام صاحب الدوله مأمور توسعه ورزش کشتی شد و در تمامی روزهای تعطیل پهلوانان در میادین شهر به کشتی گرفتن می پرداختند. مسابقات کشتی پهلوانی برای انتخاب پهلوان پایتخت از همین ایام آغاز شد و بعدها به صورت یک سنت جاری همه ساله درآمد. محمدصادق بلورفروش، ابراهیم یزدی معروف به یزدی بزرگ، پهلوان اکبر خراسانی، حسین یوزباشی، سید حسن رزاز، سید اسماعیل کالسکه ساز از کشتی گیران و پهلوانان معروف آن زمان بودند.
از زمان رضا شاه زورخانه با فرهنگ جدید رونق بیشتری گرفت و در کنار زورخانه ها، باشگاه ها و ورزشگاه ها هم شکل گرفتند. از سال 1318 با مطرح شدن مقررات بین المللی کشتی، تغییر و تحولاتی در شیوه کشتی گرفتن و طرز لباس پوشیدن کشتی گیران پدید آمد.
درباره کلمه کشتی باید گفت که زرتشتیان و پارسیان باستان هنگام غروب آفتاب بندی به کمر خود می بستند و در برابر کانون آتش به دعا خواندن می پرداختند . آن کمربند کستی نامیده می شد و کشتی گرفتن هم از این کلمه آمده به معنی کمر یکدیگر را گرفتن . البته واژه کستی هم در طی زمان تبدیل به کشتی شده است و امروزه برای نامیدن این ورزش که زورگری و زور آزمایی است به کار میرود .
تاریخ پهلوانی ایران سرشار از نامهای آشنایی است که قدرت بدنی و نیروی خود را در راه مبارزه با بی عدالتی و دفاع از مظلومان بکار برده اند . از پهلوانان قدیم پوریای ولی – عبدالرزاق – مفرد قلندر – فیله همدانی – شمس محمد – محمد مالانی و یوسف ساوی شهرت و محبوبیت بیشتر دارند و از پهلوانان دوره معاصر میتوان به نامهای مشهوری همچون ابراهیم یزدی – اکبر خراسانی – حاج محمد صادق بلور فروش و حاج سید حسن رزاز اشاره کرد